Buitengewoon opsporingsambtenaren (BOA’s) spelen een belangrijke rol in onze maatschappij. Zij sporen bepaalde strafbare feiten op en vullen zo de politie aan bij het handhaven van de openbare orde en veiligheid. BOA’s hebben officiële opsporingsbevoegdheden die samenhangen met hun functie. Die bevoegdheden zijn altijd beperkt tot één bepaald werkterrein. Denk bijvoorbeeld aan jachtopziener, milieu-inspecteur, sociaal rechercheur of parkeerwachter. ​

Wat zijn de bevoegdheden van een BOA?

Buitengewoon opsporingsambtenaren helpen mee met toezicht houden op de lokale orde en veiligheid. Zij controleren of mensen zich aan de regels houden en geen overtredingen begaan, zoals fout parkeren of milieuregels overtreden. Zij mogen verdachten aanhouden en boetes uitschrijven. Wat een BOA mag doen, staat omschreven in de zogeheten akte van opsporingsbevoegdheid. Deze verschilt per BOA. ​ Welke BOA-functies zijn er? Vaak is een BOA gespecialiseerd in een onderdeel van de wet of in een verordening. Daardoor beschikken zij over specifieke kennis en kunnen zij gerichter en met meer kennis optreden dan bijvoorbeeld een politieagent. Een BOA mag alleen op dat gebied werken, waarvoor zij zijn opgeleid. Verschillende BOA-functies zijn: boswachters, brandweercommandanten, brugwachters, conducteurs, controleurs vaarwegen, douanebeambten, gemeentelijke handhavers, inspecteurs dierenbescherming , jachtopzieners, leerplichtambtenaren, marktmeesters, medewerker bouw- en woningtoezicht, medewerkers van de Arbeidsinspectie, milieuopsporingsambtenaren, parkeercontroleurs, scheepvaartmeesters, sociale rechercheurs, en tunnelwachters. ​ Landelijke bevoegdheid Sinds 1 april 2010 zijn BOA’s landelijk opsporingsbevoegd. In overleg met de zogeheten lokale driehoek (officier van justitie, burgemeester en politiechef) mogen zij buiten het gebied van hun werkgever optreden. Wel moeten de partijen hun samenwerking schriftelijk vastleggen in een samenwerkingsconvenant. Een voorbeeld van een dergelijke overeenkomst staat in de Circulaire boa. ​ Hoeveel BOA’s zijn er in Nederland? In Nederland werken ongeveer 23.500 BOA’s bij circa 1100 verschillende instanties. Daaronder vallen gemeenten, inspectiediensten en organisaties zoals Staatsbosbeheer, de Nederlandse Spoorwegen en Natuurmonumenten. ​ Wat is het werkterrein van een BOA? Er zijn zes BOA-werkterreinen, ook wel domeinen genoemd. Per domein gelden specifieke opleidingseisen. Een BOA werkt voor een van de volgende domeinen:

  1. openbare ruimte
  2. milieu, welzijn en infrastructuur
  3. onderwijs
  4. openbaar vervoer
  5. werk, inkomen en zorg
  6. generieke opsporing. ​

Waaraan herken ik een BOA?

Hebben BOA’s veel contact met het publiek? Dan dragen ze een insigne. Dat geldt bijvoorbeeld voor parkeercontroleurs en boswachters. Het insigne maakt duidelijk dat die BOA bijzondere bevoegdheden heeft, zoals boetes uitschrijven, verdachten aanhouden en identiteitscontrole. Het insigne Het insigne is zilverkleurig. Op het insigne staat een hand die een staf vasthoudt met daarachter een schild. Het symboliseert de hand van de opsporingsambtenaar, die een scepter (de wet) hanteert, met daarachter een schild, dat bescherming uitstraalt. Het insigne is sinds 2008 verplicht voor alle BOA’s die een uniform dragen en die in het openbaar werken.

Geen insigne

Er zijn ook BOA’s die geen insigne dragen. Het gaat dan om BOA’s die: geen contact hebben met het publiek; voor de uitoefening van hun taken juist niet herkenbaar mogen zijn; werken bij de douane, politie en de Koninklijke Marechaussee, omdat deze organisaties al bekend zijn als opsporingsorganisatie. BOA’s bij de politie BOA’s werken doorgaans voor gemeenten, inspectiediensten en organisaties zoals de NS en Staatsbosbeheer. Daarnaast werken er BOA’s bij de politie. Bijvoorbeeld in een technische of administratieve functie, zoals meldkamercentralisten, servicemedewerkers (0900-8844), baliemedewerkers, medewerkers facilitaire dienst, medewerkers arrestantenzorg en medewerkers parketpolitie, rechercheassistenten, en medewerkers Vreemdelingenpolitie.

Mag een BOA geweld gebruiken?

BOA’s moeten tijdens hun werk effectief kunnen optreden tegen geweld en agressie. Sommigen hebben daarom politiebevoegdheden. Zij mogen mensen fouilleren of bepaalde geweldsmiddelen gebruiken, zoals wapenstok, pepperspray of vuurwapen. De meeste BOA’s hebben handboeien bij zich. In de Circulaire BOA staat een overzicht van de politiebevoegdheden en geweldsmiddelen van BOA’s. ​

Ik wil BOA worden. Wat moet ik daarvoor doen?

Wilt u BOA worden? Dan moet u een opleiding volgen. Daarvoor kunt u in Nederland terecht bij meerdere opleidingsinstituten, zoals het Politie Vormingscentrum, LOI, NIVOO en NHA. Op internet vindt u alle organisaties die deze opleiding aanbieden. Basisopleiding BOA’s In de basisopleiding tot buitengewoon opsporingsambtenaar leert u alle noodzakelijke rechts- en wetsbepalingen en leert u een proces-verbaal op te maken. Een overzicht van wat BOA’s na hun opleiding moeten kennen en kunnen staat in de Circulaire BOA.

Opleiding Handhaving, Toezicht en veiligheid (HTV)

Sinds een aantal jaren is deze officiële 2 jaar durende beroepsopleiding dé basisopleiding voor de BOA geworden. Steeds meer werkgevers stellen deze opleiding verplicht als zij nieuwe BOA’s werven. Diverse erkende Nederlandse opleidingsinstituten bieden deze opleiding aan. De Beroepsopleidende Leerweg (BOL) is ongeveer 60% school en 40% Beroepspraktijkvorming (BPV). Je doet met praktijkgerichte vakken en stages bij politie en handhaving veel kennis op van je toekomstige beroep. Een onderdeel van deze opleiding bestaat uit het behalen van het BOA-certificaat. Tijdens de opleiding leert u onder meer een surveillance voorbereiden en uitvoeren, optreden bij incidenten en calamiteiten en eerste hulp verlenen (EHBO), een verdachte aanhouden, het publiek informeren, verwijzen en voorlichten, het uitvoeren van ondersteunende administratieve werkzaamheden en krijgt u looptraining, krachttraining en zelfverdediging.

Getuigschrift

Slaagt u voor de basisopleiding buitengewoon opsporingsambtenaar? Dan ontvangt u een ‘getuigschrift BOA’. Dat getuigschrift is vijf jaar geldig. Daarna moet u het basisexamen opnieuw afleggen, tenzij uw werkgever zorgt voor permanente her- en bijscholing. Als u binnen één jaar na het behalen van uw examen wordt beëdigd tot buitengewoon opsporingsambtenaar, is het getuigschrift vanaf dat moment (beëdigingsdatum) nog vijf jaar geldig.

Specifieke opleidingseisen

Naast de basisopleiding gelden voor sommige BOA’s specifieke opleidingseisen. Zo moeten jachtopzichters kennis hebben van de Flora- en faunawet, en moet een milieu-BOA milieuschade kunnen inschatten. Ook moeten BOA’s die politiebevoegdheden en geweldsmiddelen nodig hebben, volgens de wet voldoen aan de eisen uit de Regeling Toetsing Geweldbeheersing BOA en ambtenaren van bijzondere opsporingsdiensten.

Opleidingseisen per domein

De werkzaamheden van BOA’s zijn verdeeld in zes domeinen; per domein gelden er nog specifieke opleidingseisen. Deze staan in de Circulaire BOA en voor het domein Milieu, Welzijn en Infrastructuur in de documenten Opleiding nieuwe stijl BOA Milieuhandhaving en het Visiedocument milieu BOA. ​  

Bron: Politie.nl